بررسی تطبیقی جنبه های دراماتیک در دو داستان سیاوش و سودابه و یوسف و زلیخا

اگر فاصله گرفتن از عشق های ممنوع را آزمونی برای جدا کردن ابر مرد از انسان عادی بینگاریم ، این عقیده را اثبات می کند که فاصله گرفتن از عشق های هوس آلود نماد کنترل قهرمان روحانی بر نفسش است. و چه خوب انسانها در هر مقطع ای مورد آزمایش جان و مال و ناموس قرار می گیرند و چه خوب است بدانیم عمر نوح هم داشته باشیم رفتنی هستیم و آنچه می ماند نام نیک و جاودانه است . فردوسی نخستین سراینده ایست که برای زنده کردن و جاودانه ساختن مفاخر ایران و ایجاد غرور ملی در دل های پاک فرزندان این مرز و بوم به شوق و ارادت کوشیده است و رنج برده است . این نکته در خور گفتن است که شاهنامه کتاب مقدسی است . همچنان که اختراعات و اکتشافات حد و مرز نمی شناسد، این گنجینه ی گرانبها که آکنده از گهرهای یزدان پرستی، اخلاق پهلوانی، فکری و پندهای حکیمانه است متعلق به جامعه ی بشریت است، هر چند بسیاری از تعصب و کوردلی به دستاویز شیعی بودن فردوسی بر جسداین بزرگ مردم نماز نگزارد چه غم، ازآن که همه ی ایرانیان جایگاه و پرستگاه اوست. از خصایص فردوسی پاکی زبان و عفت لسان اوست. در تمام شاهنامه یک لفظ یا یک عبارت مستهجن دیده نمی شود و پیداست که فردوسی بر خلاف غالب شعرای دیگر از آلوده کردن دهان خود به هزلیات وقبایح احتراز داشته است و هر جا که به مقتضای داستان سرایی مطلب شرم آمیزی می بایست نقل کند بهترین و لطیف ترین عبارت را برای آن یافته است و چه قدر خوب اخلاق و دینداری خود را در چنین مسائلی به نمایش می گذارد و این الگو دقیقا مطابق با اخلاق و شرع در اسلام است و مطابق با دستورات قرآن در شاهنامه در طی قرون همواره موثر ترین و تواناترین عامل احساسات و سنتهای ما از نسلی به نسل دیگر بوده است. اگر شاهنامه برای دیگران کتابی خوب و خواندنی در حساب آید، برای ما ایرانیان اثری مقدس، گنجینه ای گرانقدر، یادآورنده ی تاریخ و تمدن کهن و پر افتخار ما و بازگو کننده ی رزمها، دلیریها، پیروزیهای پهلولنان باستانی ایران و بیانگر سربلندیها، شادی ها، کامرانی ها، ناکامی ها و سوگواری های ماست... در آن سو با بررسی یوسف و زلیخا این نتیجه حاصل می شود که این آثار در خطوط اصلی که قرآن از این داستان ارائه می دهد، با یکدیگر اختلافی ندارند؛ اما در میزان استفاده از روایت تورات با یکدیگر اختلاف دارند . از دیگر وجوه اختلاف این آثار، نحوه پرداختن به موضوع عشق است . مخصوصاً در منظومه جامی، دیگر، موضوع عشق خیلی به عشق روحانی. در منظومه «جامی» و عشق جسمانی محملی است برای رسیدن امتداد دارد، گاه اوج می گیرد و گاه خاوری» مضمون عشق از ابتدا تا پایان داستان حالت انتظار و تعلیقی را ایجاد فرو می نشیند و حتی زمانی که فرو نشسته است، می آید؛ شور و شوقی بیشتر را به وجود می آورد...